Begeleiding Jeugdigen
Soorten Jeugdhulp
Ambulante Jeugdzorg
Ambulante jeugdhulp is gericht op gezinnen met kinderen, die problemen hebben zoals spijbelen, ruzie met ouders of een lichte depressiviteit.
De hulp wordt thuis geboden.
Het kind (tot 18 jaar) woont gewoon thuis, kan naar de eigen school of werk, en heeft periodiek een afspraak met vaste begeleider.
Bij intensieve ambulante jeugdhulp worden niet alleen het aangemelde kind, maar ook de overige gezinsleden bij de behandeling betrokken en begeleid worden.
Hoe is ambulante hulp nu geregeld?
Er zijn verschillende instellingen die ambulante jeugdhulp bieden, bijvoorbeeld provinciale jeugdzorgaanbieders, de jeugdafdeling van een GGZ-instelling of het maatschappelijk werk.
Wat verandert er per 1 januari 2015?
De gemeente krijgt de verantwoordelijkheid voor alle vormen van jeugdhulp, waaronder de ambulante jeugdhulp.
Eigen kracht
Eigen kracht is een principe in het jeugdbeleid waarbij participatie, de zelfredzaamheid en wat mensen wél kunnen, centraal staan.
Kinderen en ouders houden daarbij zelf zo veel mogelijk de regie in handen.
In contact met preventie en hulpverlening is het belangrijk dat jeugdigen en ouders zelf de zeggenschap houden over hun eigen leven.
Samen met de mensen om hen heen - vrienden, familie, buren – werken zij aan een oplossing.
Hoe werkt eigen kracht? Om de eigen kracht van ouders en jeugdigen te verbeteren is het belangrijk om uit te gaan van de draagkracht, de vermogens en de talenten. Professionals kijken eerst naar wat mensen zelf kunnen. Alleen, of met de vrienden, familie en buren uit hun sociale netwerk. Zo worden ouders en jeugdigen die hulp nodig hebben, ondersteund op basis van hun behoeften.
Wat verandert er per 1 januari 2015? Zeggenschap over preventie en hulp bij kinderen en ouders zélf laten, betekent een omslag in denken en doen in de jeugdpreventie en -hulp. De nieuwe Jeugdwet stimuleert gemeenten om deze omslag te maken. Feitelijk gaat het gehele nieuwe stelsel werken vanuit dit principe van eigen kracht: één gezin-één plan-één regisseur, uitgaand van de behoefte, mogelijkheden en leefwereld van ouders en kinderen.
Jeugdbescherming
Jeugdbescherming is een maatregel die de rechter dwingend oplegt. Dat gebeurt als een gezonde en veilige ontwikkeling van een kind of jeugdige wordt bedreigd en vrijwillige hulp niet of niet voldoende helpt.
Hoe is de jeugdbescherming op dit moment geregeld?
Download de factsheet Jeugdbescherming
Wat verandert er per 1 januari 2015?
De gemeente is per 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van de jeugdbescherming. In plaats van de Bureaus Jeugdzorg gaan gecertificeerde instellingen die uitvoering doen. De kinderrechter draagt in overleg met de gemeente de kinderbeschermingsmaatregel telkens op aan een van die gecertificeerde instellingen. Tijdens het raadsonderzoek overlegt de Raad voor de Kinderbescherming met de gemeente over welke gecertificeerde instelling de Raad zal opnemen in het verzoek aan de kinderrechter.
Jeugdgezondheidszorg
Jeugdgezondheidszorg (JGZ) is de publieke gezondheidszorg voor kinderen en jeugdigen tussen 0 en 19 jaar. De JGZ volgt de fysieke, sociale, psychische en cognitieve ontwikkeling van jeugdigen op individueel en populatieniveau.
“Vicky is een stuk rustiger en ik voel me zekerder in de opvoeding” (Nicoline over haar dochter)
Hoe is de jeugdgezondheidszorg nu geregeld?
Gemeenten zijn nu al verantwoordelijk voor de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg). Zij laten de JGZ uitvoeren door een private JGZ-uitvoerder (thuiszorgorganisatie of stichting) of door een Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). De JGZ biedt een basistakenpakket aan dat bestaat uit een uniform deel en een maatwerkdeel. Alle gemeenten moeten het uniforme deel op dezelfde wijze aanbieden. Het maatwerkdeel bestaat uit zorg die is afgestemd op de plaatselijke omstandigheden en op de behoefte van de individuele jeugd.
Wat verandert er per 1 januari 2015?
In de komende periode wordt een nieuw preventief gezondheidspakket (het Basispakket JGZ) vastgelegd, dat alle kinderen in Nederland krijgen aangeboden. Het huidige Basistakenpakket komt hiermee te vervallen. Het nieuwe Basispakket JGZ bestaat uit programma’s en activiteiten, een basisaanbod dat gehandhaafd blijft in de Wet publieke gezondheidszorg. Specifieke programma’s en activiteiten voor individuele hulp of zorg komen niet in het nieuwe basispakket, maar worden in de nieuwe jeugdwet aangemerkt als preventie. De JGZ-professionals kunnen deze specifieke programma’s en activiteiten in overleg met de desbetreffende gemeente uit blijven voeren.
Het basispakket JGZ stelt vaccinaties, screeningen, monitoring en signalering actief ter beschikking. Hoewel dergelijke activiteiten er voor alle jeugdigen moeten zijn, kan de uitvoering ervan per kind of jongere variëren. Dit is afhankelijk van de specifieke situatie van kind, gezin en omgeving en de behoefte van ouders en kinderen. Waar nodig wordt er voorlichting, begeleiding en toeleiding naar zorg gegeven. Met uitleg en advies kan de JGZ zorg wegnemen en de situatie normaliseren, en zo bijdragen aan het versterken van eigen kracht en onnodige medicalisering helpen tegengaan. Hiermee wordt voorkomen dat:
- alledaagse problemen ten onrechte bij zware, specialistische zorg terechtkomen
- problemen ten onrechte niet behandeld worden, waardoor in een later stadium juist een extra beroep op gespecialiseerde nodig is. Als begeleiding naar verdere zorg of begeleiding nodig is, behoort dat wél tot de basistaken.
Meer informatie
Websites:
• Vereniging Nederlandse Gemeenten
• GGD Kennisnet
• Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
Documentatie:
• Handreiking JGZ in beeld bij adolescenten (pdf, 6,76MB)>
• Een stevig fundament, evaluatie van het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg
Jeugd-ggz
De jeugd-ggz (geestelijke gezondheidszorg) biedt hulp aan kinderen en jeugdigen met een psychische aandoening die zo ernstig kan zijn, dat zij hierdoor in hun ontwikkeling worden bedreigd.
Hoe is de jeugd-ggz nu geregeld en door welke partijen?
De jeugd-ggz valt momenteel grotendeels onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Als een opname in een ggz-instelling langer dan een jaar duurt, dan valt deze zorg onder de AWBZ. Dit geldt ook voor extramurale begeleiding en beschermd wonen. Collectieve preventie, selectieve preventie en maatschappelijke ondersteuning op het vlak van ggz valt onder de WMO.
De aandoeningen die behandeld worden in de jeugd-ggz zijn zeer divers, en de behandelingen kunnen sterk variëren in duur. Sommige aandoeningen vragen om nauwe samenwerking met het onderwijs of somatische artsen.
Binnen het veld zijn veel verschillende hulpverleners actief, die ambulante zorg, deeltijdzorg, en intramurale zorg leveren. Per 2014 wordt er een aantal veranderingen in de ggz doorgevoerd. De afspraken hierover staan in het Bestuurlijk Akkoord Toekomst GGZ 2013 -2014.
Wat verandert er per 1 januari 2015?
In het nieuwe jeugdstelsel valt alle jeugdhulp onder één wet. Hiermee wordt de jeugd-ggz vanuit de Zvw, de AWBZ en de WMO naar de Jeugdwet overgeheveld en komt de verantwoordelijkheid voor de jeugd-ggz bij gemeenten te liggen. Zij gaan onder andere sturen op kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van deze vorm van jeugdhulp.
De POH-GGZ (praktijkondersteuner van de huisarts op het gebied van ggz) en de extramurale psychofarmaca (medicijnen tegen psychische aandoeningen, niet door een instelling verstrekt) blijven wel onderdeel van de Zvw. De huisarts, medisch specialist en jeugdarts kunnen doorverwijzen naar jeugdhulp, waaronder jeugd-ggz.
Meer informatie
Documentatie jeugd-ggz:
- Factsheet Jeugd-ggz (147 kB, september 2013)
- Bestuurslijk Akkoord Toekomst GGZ 2013 -2014
- Handreiking KOPP/KVO (pdf, 309kB)
- Handreiking Een goed begin is het halve werk (jeugd-ggz, onderwijs en gemeenten) (pdf, 1,8MB)
- Handreiking Integrale zorg (pdf, 1,43MB)
- Visiedocument jeugd-ggz van GGZ Nederland
Jeugd met een beperking
Jeugd met een beperking biedt hulp aan kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking, met blijvende beperkingen op het gebied van de sociale redzaamheid en aan zwakbegaafde jeugdigen met ernstige en chronische beperkingen in de sociale redzaamheid, leer- en gedragsproblemen.
Hoe is Jeugd met een beperking nu geregeld?
De jeugd-vb valt momenteel onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Wat verandert er per 1 januari 2015?
In het nieuwe stelsel valt alle jeugdhulp onder één wet, de jeugdwet, en komt ook de verantwoordelijkheid voor de jeugd-vb bij gemeenten te liggen. Een uitzondering is gemaakt voor de intensieve verblijfszorg voor vb-kinderen die in de kern-AWBZ beschikbaar blijft. Gemeenten gaan onder de nieuwe jeugdwet onder andere sturen op kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van jeugd-vb.
Meer informatie
- Brochure 'Zag je het maar' (netwerk Gewoon meedoen)
- Handreiking Samen sterk voor jonge kinderen met ontwikkelingsproblemen (CJG-IVH/VVI)
- Jeugdportretten: Robin en Portret Wesley.
Jeugdreclassering
Jeugdreclassering is een combinatie van intensieve begeleiding en controle voor jongeren die veroordeeld zijn of verdacht worden van een strafbaar feit. Als een leerplichtambtenaar proces verbaal opmaakt wegens schoolverzuim kan jeugdreclassering ook toegepast worden.
Voor begeleiding door de jeugdreclassering komen jongeren in aanmerking die ten tijde van het delict 12 tot 18 jaar oud waren. Vanaf 12 jaar kan een kind voor strafbare feiten worden vervolgd; als een jongere 18 wordt, is in principe het ‘volwassenenstrafrecht’ van toepassing. Maar tot 21 jaar kan het jeugdstrafrecht van toepassing blijven als de persoonlijkheid van de dader of de omstandigheden waarin het delict is gepleegd daartoe aanleiding geven. Omdat ze verbonden zijn aan de duur van de proeftijd, kunnen de jeugdreclassering en de jeugdhulp die daar bijhoort in ieder geval ook tot na het 18e jaar doorlopen.
Hoe is de jeugdreclassering op dit moment geregeld?
Download de factsheet Jeugdreclassering=>
Bekijk ook deze video.
Wat verandert er per 1 januari 2015?
- De gemeente wordt per 2015 onder andere verantwoordelijk voor de uitvoering van jeugdreclassering. Momenteel voert Bureau Jeugdzorg de jeugdreclassering uit; vanaf 1 januari 2015 gaan gecertificeerde instellingen dat doen. Gemeenten moeten voor de uitvoering van jeugdreclassering met tenminste één gecertificeerde instelling een contract afsluiten. Ze moeten hierbij bovenregionaal samenwerken.
- Bij een jeugdreclasseringmaatregel kan ook jeugdhulp (bijvoorbeeld Jeugd-ggz of jeugd-vb) worden ingezet. In een aantal gevallen vloeit de jeugdhulp direct voort uit de strafrechtelijke beslissing. Ook kan de gecertificeerde instelling bepalen dat (aanvullende) jeugdhulp nodig is. De gemeente en de gecertificeerde instelling hebben hierover overleg. De gemeente is vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor alle jeugdhulp en is verplicht jeugdhulp in jeugdstrafrechtelijk kader te leveren.
- De huidige regelgeving over de relatie tussen de jeugdreclassering en de jeugdstrafrechtketen (zoals met het Openbaar Ministerie (OM) en de Raad voor de Kinderbescherming), die onder andere is vastgelegd in het Wetboek van Strafrecht, blijft gehandhaafd.
JeugdzorgPlus
JeugdzorgPlus is een intensieve vorm van jeugd- en opvoedhulp voor jeugdigen die ernstige gedragsproblemen hebben en zich aan de noodzakelijke behandeling dreigen te onttrekken. JeugdzorgPlus betekent hulp met dwang en drang voor jeugdigen voor wie een 'machtiging gesloten jeugdzorg' is afgegeven door de kinderrechter.
Hoe is JeugdzorgPlus nu geregeld?
Het Rijk financiert de 14 JeugdzorgPlus-instellingen, die 1.324 plaatsen beschikbaar hebben. Bureau Jeugdzorg indiceert voor JeugdzorgPlus. Als de gedragswetenschapper het daarmee eens is, vraagt Bureau Jeugdzorg een machtiging gesloten jeugdzorg aan bij de kinderrechter. Geeft de kinderrechter de machtiging af, dan wordt de jongere aangemeld voor JeugdzorgPlus en vervolgens opgenomen (acceptatieplicht).
Wat verandert er per 1 januari 2015?
De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van JeugdzorgPlus gaat over van het Rijk naar de gemeenten. Er is voor gemeenten een ‘leveringsplicht’ zodra de rechter een machtiging heeft afgegeven. Gemeenten kunnen dan JeugdzorgPlus inkopen bij instellingen. Die instellingen moeten geregistreerd zijn; alleen dan mogen ze de machtiging gesloten zorg uitvoeren.
Meer informatie:
Documentatie:
Pleegzorg
Pleegzorg betekent dat een kind tijdelijk in een ander gezin gaat wonen. Als er problemen zijn in een gezin, wordt altijd eerst gekeken of deze thuis op te lossen zijn. Lukt dat niet, dan is pleegzorg de eerste keus.
Bij pleegzorg nemen pleegouders (tijdelijk) de opvoeding en verzorging van een kind op zich. Het is een vorm van opvang die het dichts bij de natuurlijke gezinssituatie blijft.
Soorten pleegzorg
Er zijn verschillende soorten pleegzorg, zoals vakantiepleegzorg, weekendpleegzorg, dagpleegzorg, pleegzorg in crisissituaties en pleegzorg voor langere tijd. Voor pleegzorg is altijd een indicatie van Bureau Jeugdzorg nodig. Eigen familie en bekenden kunnen een kind ook opgevangen; dit heet netwerkpleegzorg.
Hoe is het nu geregeld en door welke partijen?
Pleegzorg valt onder de Wet op de Jeugdzorg en wordt op dit moment regionaal uitgevoerd. Elke provincie of grote stad moet minimaal één pleegzorgaanbieder hebben, die pleegouders screent en voorbereidt op het pleegouderschap. In totaal zijn er in Nederland 28 regionale aanbieders van pleegzorg, die onder de naam ‘Pleegzorg Nederland’ landelijk samenwerken.
Na de indicatie van Bureau Jeugdzorg gaat de pleegzorgaanbieder op zoek naar een pleeggezin. Is dat gevonden, dan komt er een contract met de pleegouders waarin afspraken staan over de opvoeding en de verzorging van het kind. Daarvoor krijgen pleegouders een pleegvergoeding.
Wat verandert er per 1 januari 2015?
Met de komst van de nieuwe Jeugdwet worden de gemeenten verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp, waaronder de pleegzorg. Vanaf dat moment zullen de gemeenten zorg gaan dragen voor de uitvoering van pleegzorg.
Meer informatie
- www.pleegzorg.nl (Algemene informatie over pleegzorg en pleegouderschap)
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/pleegzorg
Residentiële jeugdhulp
Residentiële jeugdhulp is hulpverlening waarbij kinderen en jeugdigen, op vrijwillige of gedwongen basis, (tijdelijk) dag en nacht buiten hun eigen omgeving verblijven.
Om welke kinderen gaat het?
Het gaat om kinderen en jeugdigen met uiteenlopende problemen. De plaatsing heeft bij iedereen een eigen specifiek doel en verschilt daarom ook in duur. Residentiële jeugdhulp wordt geboden in instellingen van verschillende omvang, met verschillende specialisaties en met professionals met uiteenlopende opleidingen en achtergronden.
Hoe is residentiële jeugdhulp nu geregeld?
Verschillende sectoren bieden residentiële jeugdhulp: de provinciaal geïndiceerde jeugdzorg, de jeugd-ggz, en de zorg voor verstandelijk beperkte jeugdigen (jeugd-vb). Binnen deze sectoren bestaan verschillende typen residentiële zorg, zoals gesloten, besloten en open leefgroepen.
Wat verandert er per 1 januari 2015?
De gemeente krijgt de verantwoordelijkheid voor alle vormen van jeugdhulp, waaronder de residentiële jeugdhulp.